Isi yose yakanguwe n’amakuru y’inshamugongo kandi atunguranye y’urupfu rwa Nyirubutungane Papa Francis, wari ugejeje ku myaka 88, witabye Imana mu gitondo cyo kuri uyu wa Mbere, ku wa 21 Mata 2025, umunsi wakurikiye Umunsi Mukuru wa Pasika.
Nk’uko byatangajwe n’Umuvugizi wa Vatican, Cardinal Kevin Ferrell, Papa Francis yapfiriye mu rugo rwe rwa Casa Santa Marta ahagana saa 7:35 za mu gitondo, aho yari asanzwe atuye kuva ubwo yatorerwaga kuyobora Kiliziya Gatolika mu mwaka wa 2013.
“Muri iki gitondo ahagana saa 7:35, Umushumba wa Kiliziya Papa Francis yasubiye mu rugo kwa Se. Ubuzima bwe bwose yari yarabweguriye umurimo w’Imana na Kiliziya yayo,” ni ko Cardinal Ferrell yatangaje, mu ijwi ryuje intimba.
Papa Francis yavutse ku wa 17 Ukuboza 1936, i Buenos Aires muri Argentine, ubusanzwe yitwa Jorge Mario Bergoglio, avuka mu muryango w’Abataliyani bimukiye muri Amerika y’Epfo. Yari umwana wa gatanu mu bana batandatu.
Mu 1958, yinjiye mu muryango w’Abayezwiti (Jésuites) kandi ahabwa ubupadiri mu 1969. Yagize uruhare rukomeye mu burezi n’iyogezabutumwa muri Argentine, mbere yo kugirwa Arikiyepisikopi wa Buenos Aires mu 1998, anagirwa Kardinali mu 2001 na Papa Yohani Pawulo wa II.
Ku itariki ya 13 Werurwe 2013, Jorge Mario Bergoglio yabaye Papa wa mbere wo muri Amerika y’Epfo, anaba uwa mbere wo mu muryango w’Abayezwiti ndetse n’uwa mbere uhitamo izina Francis, mu kwiyegereza umurage wa Mutagatifu Francis wa Assise, wari uzwiho kwicisha bugufi no kwitangira abakene.
Papa Francis yamenyekanye ku isi yose nk’Umushumba wa Kiliziya utari usanzwe, ugira umutima utabara, witangira abatishoboye, ashyira imbere ubufatanye n’andi madini, akanaharanira imibereho myiza y’abatagira kivurira.
Yakomeje gusaba Kiliziya kuba “ikiraro” gihuza, aho kuba urukuta rurwanya.
Yagaragaje impuhwe zidasanzwe ku bimukira, impinja zitagira kivurira, abafite ubumuga, ndetse n’abaturage bo mu bihugu biri mu ntambara.
Yashyize imbere urugamba rwo kurwanya ihohoterwa, ruswa n’akarengane, adatinya kubivuga uko biri, haba imbere muri Kiliziya cyangwa mu rwego mpuzamahanga.
Mu nyandiko ye yamenyekanye cyane, “Laudato Si’”, yasabye isi yose guharanira kurengera ibidukikije, agira uruhare rukomeye mu kongera imbaraga mu rugamba rwo guhangana n’imihindagurikire y’ikirere.
Mu butumwa bwe bwa nyuma, bwatanzwe ku wa Kane Mutagatifu wa 2025, yabwiye abakirisitu ati: “Turamutse twumvise ijwi ry’Imana mu bacitse intege, abaciwe, n’abatabasha kuvuga, twaba dutangiye inzira y’ubuzima nyakuri. Niba urukundo ari rwo ruranga ubutumwa bwacu, ni bwo buzahoraho no mu rupfu.”
Nubwo yari ageze mu zabukuru, ntiyigeze asiba gukomeza umurimo we, ndetse no mu gihe cy’uburwayi bukomeye yahuye na bwo mu 2024, yakomeje gutanga ubutumwa bw’ihumure n’ibiganiro by’ubwiyunge ku isi.
Kwitaba Imana kwa Papa Francis ni igihombo gikomeye ku Bakirisitu b’Isi yose, n’abamwemeye nk’intumwa y’icyizere n’amahoro.
Ubutumwa bwe bwari bwambutse imbibi z’imyemerere, yigarurira imitima y’abatari abakirisitu n’abemera mu buryo bwabo.
Kiliziya ya Roma yatangaje ko umuhango wo kumusezeraho uzabera ku kibuga cya Mutagatifu Petero ku wa Gatanu tariki ya 25 Mata 2025. Biteganyijwe ko uzitabirwa n’abakuru b’ibihugu, abayobozi b’amadini, hamwe n’amamiliyoni y’abaturage bazaturuka imihanda yose y’isi.
Igitangaza cy’ubu buzima ni uko umuntu umwe, wihaye Imana mu mutuzo, ashobora guhindura isi. Papa Francis yasize atwigishije ko ubutwari bukomeye ari ukubabarira, gufasha, no guharanira ubuzima bwa buri wese nk’aho ari uwacu.
Urupfu rwe si iherezo, ahubwo ni urugendo rugana ku byiringiro, nk’uko yabivugaga kenshi ati: “Nta rupfu ku bemera. Hari ishyanga rishya ry’urumuri aho urukundo rutazigera rupfa.”
Ruhukira mu mahoro Nyirubutungane. Isi igukunda kandi izahora igushima.
